Buitenlandse LHBT-koppels mogen in IJsland trouwen, maar niet scheiden
Sinds IJsland in 2010 het homohuwelijk legaliseerde voor alle IJslandse én buitenlandse koppels, werd het (natuurlijk) een populaire trouwbestemming voor LHBT-koppels (Lesbisch, Homoseksueel, Biseksueel en Transgender). Maar, zo blijkt nu, deze rechten reiken niet oneindig. De buitenlandse koppels van hetzelfde geslacht die in IJsland getrouwd zijn, kunnen door een weeffout in de wet namelijk niet scheiden.
Ze halen gewoon hun schouders op
De maas in de wet kwam aan het daglicht toen een koppel uit Rusland en Letland, dat in 2011 trouwde, probeerde een echtscheiding te krijgen. De wet schrijft namelijk voor dat buitenlanders, die niet in IJsland wonen, geen scheiding in het land kunnen krijgen, ook niet als ze in IJsland getrouwd zijn. Een scheiding in Rusland of Letland is ook geen optie, aangezien het homohuwelijk daar niet erkend wordt. De enige oplossing voor het stel lijkt daarmee een wetswijziging.
Volgens Lára Júlíusdóttir, de advocaat van het stel, kan deze tegenstrijdige regeling voor veel problemen zorgen in de toekomst. De regeling moedigt buitenlandse koppels aan om in IJsland te komen trouwen, maar met het feit dat het huwelijk kan stranden, net als elk ander huwelijk, is totaal geen rekening gehouden. De meerdere pogingen van Júlíusdóttir in het verleden om de overheid te overtuigen deze fout aan te passen, hebben tot nu toe nog niets opgeleverd. “Iedereen die ik geschreven heb haalt slechts hun schouders op.”
Een mogelijke oplossing
De enige achterdeur om momenteel toch tot een echtscheiding te komen, is als een van de partners twee jaar in IJsland gaat wonen. Op deze manier wordt deze partner een inwoner van IJsland, waarmee het legaal wordt om een scheiding aan te vragen. Júlíusdóttir hoopt dat het Hooggerechtshof van IJsland inziet dat deze regeling in strijd is met de rechten van de mens. Het recht om te trouwen is volgens het Europees Verdrag van de Rechten van de Mens namelijk een mensenrecht, en zo zou scheiden hiervan in het verlengde eveneens een mensenrecht moeten zijn.
Scheiden in Nederland
In Nederland kunnen huwelijken, van zowel hetero- als homokoppels, op dezelfde manier ontbonden worden. De problemen van het IJslandse soort spelen hier geen rol, omdat buitenlandse koppels van hetzelfde geslacht in ons land niet kunnen trouwen. Echter, als het aan D66-Kamerlid Sjoerd Sjoerdsma ligt, komt hier binnenkort verandering in. Hij wil met Nederland als voorvechter van de homo-emancipatie de tolerantie voor homoseksuelen wereldwijd bevorderen, en daarmee moeten homohuwelijken in Nederland opengesteld worden voor buitenlanders. “Toen Nederland het homohuwelijk invoerde, waren we voorlopers”, steunt Boris Dittrich, directeur seksuele minderheden bij Human Rights Watch. “Maar momenteel zijn we aan alle kanten voorbij gesneld.”
Bekijk hoe de regelingen omtrent homohuwelijk en -partnerschap zijn vastgelegd in Europa:
